ฤกษ์ลงเสาเอกสมัยโบราณคือเวลาที่เรานำเสาหลักของบ้านหย่อนลงสู่หลุมที่ขุดเตรียมเอาไว้ จัดเสาให้ตั้งตรงและใช้ไม้ค้ำยันค้ำไว้ เอาดินกลบหลุมใช้เวลาทั้งสิ้นไม่เกินชั่วยาม แต่ในปัจจุบันการสร้างบ้านได้เปลี่ยนแปลงไปมากมาย ซึ่งปัจจุบันต้องมีการตอกเสาเข็ม ต้องมีการเทฐานราก ทำตอม่อ แล้วจึงจะขึ้นเสาโผล่พ้นดินได้ ขั้นตอนการสร้างบ้านมากขึ้น จึงไม่รู้ว่าต้องนับขั้นตอนไหนที่เรียกว่าขึ้นเสาเอก เพื่อจะเอาเวลาที่ดีที่สุดที่จะหามาได้เพื่อทำพิธี ดังนั้น ฤกษ์ ลงเสาเอก สรุปได้ดังนี้

1. ยึดถือเวลาตอกหรือเจาะ เสาเข็มต้นแรก หรือเวลาที่ตอกหรือเจาะ เสาเข็มที่กำหนดขึ้นเองว่าเป็นเสาเอก เรียกว่า ฤกษ์เข็มเอก
2. ยึดเวลาที่คอนกรีตฐานราก โดยจะทำฐานรากพร้อมตอม่อ ต้นที่ถูกกำหนดขึ้นเอง ซึ่งจะเรียกว่า ตอม่อเอก หรือ เสาสั้นเอก